زوان

دیه زُوان در دهستان جی در غرب اصفهان است. در تداول عامه، به این ناحیه زون(Zown) می‌گویند که به هر دو صورت زاون(Zaown) و زُوان می‌خورد یعنی این دو صورت نیز در تداول عامه، همان زاون تلفظ می‌شود. در فرهنگ جغرافیایی اصفهان آن را زاون ضبط­کرده­اند و در منابع دیگر چون فهرست مرکز آمار ایران و فرهنگ آبادی‌ها و مکان‌های مذهبی کشور، آن را زووان ضبط­کرده­اند. این دوگانگی ضبط کلمه، در صورت صحیح آن که همان زُوان است تغییری نمی‌دهد.

زوان از سه جزء « ز+ او(ow)+ ان» ترکیب­شده­است. جزء اول، مخفف زه است به معنی آب، خصوصاً آب قنات که از زمین بیرون تراود. جزء دوم، همان آو اوستایی است به معنی آب و جزء سوم، ان پسوند کثرت و نسبت است و واژه در مجموع، یعنی زه آبان، جایی که آب آن روان است همچون واژه­ی زهاب.          

در برخی منابع، نام این منطقه را رون زُوان ضبط­کرده­اند. رون در پهلوی به معنی جانب است. واژه­ی بیرون، اندرون و درون، همه از صورت پهلوی آن گرفته­شده­است اما این معنا با نام دیه سازگار نیست. در برهان قاطع چنین آمده­است: «رون یعنی امتحان و آزمایش. به ضم اول و ثانی بر وزن نون به معنای سیب، نام قصبه­ای که به ابوالفرج رونی منسوب است که در هندوستان واقع است».

 عجیب است نام دهی در روستای جی اصفهان بدین نام نامیده­شود. ظاهراً به اقرب احتمال، واژه­ی رون صورت متداول عامه از روان است که در لهجه­ی اصفهانی، الف ممدود ماقبل آخر به صورت اوی کشیده تلفظ­می‌شود و رون به معنی روان و جاری است و رون زوان یعنی زه آب روان، جایی که آب قناتش زه و روان است(مهریار، 1382: 456 و 455).

جاوان نیز به صورت جوون یا جوآن تلفظ می‌شود چنان­که زوان به صورت زون و زوآن(همان، 285).

منبع: رصدخانه فرهنگي اجتماعي اصفهان. (1395). شناسنامه فرهنگي اجتماعي محلات شهر اصفهان، فاز اول. اصفهان: انتشارات سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان.